M1.02. Projektowanie i planowanie procesu mentoringu
Pytanie 6 i Pytanie 7
Ad. 6. Jakie kompetencje mentora są uznawane w organizacji za kluczowe?
Ad. 7. Jakie kompetencje mentorowanego są najważniejsze?
W określeniu kluczowych kompetencji mentora pomocna może być Europejska Matryca Kompetencji dla Mentora, która dokładnie określa wiedzę, umiejętności i kompetencje mentora w podziale na następujące obszary: budowanie dobrych relacji z uczącymi się w procesie mentoringu; współdziałanie z uczącym się i wspieranie go; planowanie, negocjowanie i realizowanie programu uczenia się w miejscu pracy; wspieranie i motywowanie uczącego się w miejscu pracy; monitorowanie postępów i przekazywanie informacji zwrotnej; ewaluowanie procesu szkoleniowego i własnego wkładu w jego przebieg.
W literaturze można wskazać wiele opracowanych zestawów atrybutów, cech i kompetencji, którymi powinien charakteryzować się mentor. D. Clutterbuck wymienia 10 kluczowych kompetencji mentora, do których zalicza:
- wiedzę zawodową i biznesową,
- nieprzerwane samokształcenie,
- kierowanie związkiem mentoringowym,
- rozumienie siebie (samoświadomość),
- rozumienie innych (świadomość behawioralna),
- zainteresowanie rozwojem innych,
- jasność celów,
- konceptualizacja,
- komunikatywność,
- humor i wyczucie proporcji.
Warto podkreślić, że o tym, czy ktoś zostaje mentorem, decydują nie obiektywne, lecz subiektywne kryteria. Skoro mentor jest dla kogoś, kto doświadcza od niego wsparcia w osobistym rozwoju – to uczeń/mentee dobrowolnie uznaje mentora za autorytet, inspiruje się mistrzem, wysłuchuje go i identyfikuje się z nim, sam też może określić pożądaną z punktu widzenia rozwoju osobistego kompetencje, które powinien posiadać mentor.
Uznaje się, że idealny mentor to ktoś kto: identyfikuje się z rolą mentora, potrafi dobrze motywować, jest dobrym organizatorem i potrafi dobrze planować, zna swoją dziedzinę (jest dobrym fachowcem) i jest dobrym nauczycielem (potrafi przekazać wiedzę i umiejętności), a przy tym jest komunikatywny, umiejący słuchać, wzbudza zaufanie i potrafi zachować poufność.
Pożądane kompetencje mentorowanego zależą od kilku czynników: jednym z kluczowych są oczekiwania i wymagania organizacji, w której realizowany ma być mentoring, stawiane pracownikom na określonych stanowiskach (mogą one być sformalizowane jako wzorce kompetencji). Z punktu widzenia mentee najważniejsza jest chęć rozwoju, otwartość, nastawienie na zdobywanie nowej wiedzy. Cele programu mentoringowego powinny być powiązane z potrzebami pracowników biorących udział w mentoringu i oczekiwaniami organizacji, od nich też będą zależeć kluczowe kompetencje mentorów i mentorowanych.