M1.02. Projektowanie i planowanie procesu mentoringu

Pytanie 4

Ad. 4. Jakie funkcje i zadania będzie pełnić mentor?

To pytanie ma kluczowe znaczenie dla dalszej pracy koncepcyjnej. Jeszcze zanim określimy, kto będzie mentorem, a kto mentorowanym, powinniśmy wskazać role i zadania mentora w całym procesie.
Z literatury i praktyki mentoringu wynika, że mentor może pełnić następujące role:

  • Autorytet – wzór do naśladowania, wzbudza szacunek, w nauczaniu przekazuje ukryte zasady, role i wartości, inspiruje, kieruje procesem kształcenia podopiecznego, udziela informacji, wskazówek wykorzystując specjalistyczną wiedzę, umiejętności i bogate doświadczenie
  • Dobry rodzic – wzór do naśladowania zapewniający wsparcie, opiekę, zainteresowanie, wyjaśnienia, pomoc w rozwijaniu pewności siebie i szacunku dla samego siebie
  • Doradca – pomaga podopiecznemu dając wskazówki, służąc radą. Pomaga podopiecznemu wyznaczyć cele, zaplanować ich realizację, wskazuje możliwości rozwoju, pomaga uczniowi w akceptacji potrzeby zmian, poprawy
  • Ewaluator – monitoruje postępy podopiecznego, pobudza do samooceny, prowadzi ewaluację jego działań, bezstronnie ocenia postępy i analizuje błędy
  • Lider – naucza i ocenia, wyznacza zadania, określa ich cele, wskazuje, w jaki sposób najlepiej je osiągnąć, stymuluje i zachęca do poprawienia wyników, kształtuje motywacje w podopiecznym, uczy samodzielności i odpowiedzialności za realizowane zadania, wspiera w dokonywaniu istotnych zmian, prowadzi podopiecznego w odkrywaniu jego osobistych i zawodowych aspiracji, możliwości rozwoju
  • Mądry przewodnik – jest bezpośrednim źródłem informacji, rad, „pierwszej pomocy"
  • Nauczyciel – zapewnia ustalanie szczegółowych etapów, sprawdzanie zrozumienia i działań, pomoc w opanowywaniu i wdrażaniu umiejętności związanych z samodzielnym uczeniem się: samoświadomości, zbierania informacji, podejmowania działania, radzenia sobie ze zmianami
  • Przedstawiciel, protektor – występuje jako łącznik ze służbami państwowymi lub ochotniczymi, nieformalny zastępca i przedstawiciel podopiecznego w kontaktach z instytucjami, negocjator, pomocnik
  • Słuchacz – okazuje zainteresowanie podopiecznemu, proponuje podopiecznemu wsparcie, jest zawsze dostępny dla podopiecznego, słucha ze współczuciem, jeśli zaistnieje potrzeba

Powinniśmy określić, które z tych ról są kluczowe dla organizacji? które role łączą się z formą (formami) mentoringu, które wybraliśmy do realizacji?
Należy przy tym zwrócić uwagę na pewne zagrożenia, jakie mogą się pojawić, kiedy nie określimy, jakie zadania i role przewidujemy dla mentora – może to bowiem prowadzić do sytuacji, kiedy to tzw. toksyczny mentor reprezentuje wartości odrzucane przez organizację.