M2.05. Zapis i analiza procesu mentoringu

2. Zasady i metody oceny i monitorowania postępów osoby uczącej się

Prawidłowo zaplanowany i realizowany proces mentoringu zakłada ciągły monitoring, połączony z informacją zwrotną dla osoby uczącej się. Ocena postępów mentee powinna uwzględniać zasady oceny edukacji osób dorosłych. Jeśli więc o motywacji dorosłych do nauki (a mentoring to forma nauki, dostępna na różnych etapach rozwoju zawodowego) decydują następujące czynniki:

  • sukces (przekonanie o możliwości przyswojenia sobie nowych treści i umiejętności)
  • wola (współdecydowanie o kształcie i treści podjętych działań edukacyjnych)
  • wartość (korzyści do wykorzystania w życiu zawodowym i codziennym)
  • przyjemność (satysfakcja),

to opisywanie metod oceny i monitorowania postępów osoby uczącej się (mentee) warto odnieść do tego schematu.

Na sukces składa się zasada indywidualizacji i kompensacji.
Zasada indywidualizacji odnosi się do preferowanych stylów uczenia się – ocena powinna więc obejmować odpowiedź na pytanie, czy w ramach mentoringu mam jako mentee zapewnione dostosowane do moich potrzeb metody i narzędzia nauczania, a także sposób komunikowania się?. Ta zasadę łatwiej respektować w ramach mentoringu indywidualnego (szczególnie nieformalnego) każda bowiem standaryzacja związana z mentoringiem formalnym pociąga za sobą mniejszą indywidualizację.
Kompensacja – związana jest z wyrównywaniem szans edukacyjnych, jest istotna jeśli w procesie mentoringu mamy jako uczące się osoby w różnym wieku, z różnym doświadczeniem edukacyjnym. Ocena powinna obejmować następujące aspekty: czy w procesie mentoringu zwraca się uwagę na różne doświadczenia edukacyjne uczestników? czy jeśli występuje znaczne zróżnicowanie jest możliwe wzajemne uczenie się od siebie (elementy mentoringu lateralnego)?

Wola, to współdecydowanie o kształcie i treści podjętych działań edukacyjnych
Mentoring w założeniu jest procesem, w którym uczący się definiuje cele, które chce osiągnąć. W twórczym odkrywaniu i rozwijaniu potencjału towarzyszy mu mentor.
Pytania, które w ramach oceny postępów osoby uczącej się warto zadać to:

  • czy mentoring odpowiada na moje potrzeby edukacyjne?,
  • czy jeśli jest to mentoring formalny, w którym główne cele definiuje organizacja, to moje indywidualne cele rozwojowe się w nie wpisują?,
  • jak jest moja relacja z mentorem, czy jest to relacja partnerska, zakładająca dwustronna współpracę? czy cele edukacyjne są moimi celami, czy są formułowane „odgórnie" przez mentora?

Wartość, czyli korzyści do wykorzystania w życiu zawodowym i codziennym
Punktem wyjścia jest tu wiedza i doświadczenie zawodowe i praktyczne uczestników procesu. Mentoring może być traktowany jak trening umiejętności, nabytych wcześniej i przekazanych przez doświadczonych pracowników osobom uczącym się (relacja trener-zawodnik). Uczący się nabywa umiejętności, w jaki sposób ma skutecznie działać w danej branży, dyscyplinie.
Pytania, które w ramach oceny postępów osoby uczącej się warto zadać to:

  • czy i jakie nowe umiejętności zdobyte w ramach mentoringu mogę stosować w codziennej pracy?
  • czy moje doświadczenia stanowią podstawę do dzielenia się z innymi?

Przyjemność (satysfakcja) - wzajemny szacunek oraz zasada inkluzji.
W mentoringu kluczowe znaczenie ma zaufanie i szacunek dla siebie, a także wyznaczenie celów i działań, które pozwolą zrealizować zamierzenia. Realistyczne wyznaczenie celów i odpowiednie ich etapowanie to gwarancja satysfakcji z postępów w nauce (pozytywna satysfakcja polegająca na odnoszenie małych sukcesów). Mentoring, szczególnie dla nowych pracowników, to także rodzaj socjalizowania się (co zakłada zasada inkluzji), poznawania grupy i zespołu, z którym się pracuje. Zasada ta może być szczególnie przydatna w ramach firm międzynarodowych, gdzie aspekt poznania i zrozumienia różnic kulturowych często jest elementem mentoringu.
Pytania, które w ramach oceny postępów osoby uczącej się warto zadać to:

  • czy relacja między osobą uczącą się a mentorem jest oparta na szacunku?
  • czy w ramach procesu edukacji odnoszę małe sukcesy (realizuje działania, które przybliżają mnie do osiągnięcia zamierzonych celów)?
  • czy proces mentoringu wpływa na lepsze poznanie współpracowników, integrację w zespole?