M2.04 Υλοποίηση της διαδικασίας mentoring
6. Μentoring για την υποστήριξη επιτυχημένων προγραμμάτων εκμάθησης στο χώρο εργασίας
Τι είναι εκμάθηση στο χώρο εργασίας;
Τα προγράμματα εκμάθησης στο χώρο εργασίας παρέχουν πρακτική εξάσκηση, καθοδήγηση, mentoring, προσομοιώσεις στο χώρο εργασίας και μαθητεία, καθώς και μάθηση στην τάξη. Σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα εκμάθησης στο χώρο εργασίας, η διδασκαλία στην τάξη συνδέεται με τις δεξιότητες που αποκτώνται στη θέση εργασίας με εκμάθηση των εκπαιδευομένων εκτός σχολείου που τους επιτρέπει να καταλάβουν από πρώτο χέρι τι βιώσουν οι ενήλικες στις θέσεις εργασίας.
Στο πλαίσιο της πορείας της σταδιοδρομίας, η εκμάθηση στο χώρο εργασίας διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στη γεφύρωση της αίθουσας και του κόσμου της εργασίας, οδηγώντας σε βελτιωμένα αποτελέσματα εκπαίδευσης και απασχόλησης για τους συμμετέχοντες.
Η εκμάθηση στο χώρο εργασίας βοηθά τους εκπαιδευόμενους να ενσωματώσουν, να ενισχύσουν και να εφαρμόσουν την εκμάθησή τους στην τάξη, ενώ παράλληλα τους βοηθά να αποκρυσταλλώσουν τους στόχους της εκπαίδευσης και της σταδιοδρομίας τους και να βελτιώσουν τις άμεσες και μακροπρόθεσμες προοπτικές απασχόλησης.
Η μάθηση στο χώρο εργασίας αποτελείται από δραστηριότητες που γίνονται στους χώρους εργασίας και οι οποίες περιλαμβάνουν έναν εργοδότη που αναθέτει μια σημαντική εργασία σε έναν εργαζόμενο ή έναν εκπαιδευόμενο προκειμένου να αναπτύξει τις ικανότητες, τις γνώσεις του και την ετοιμότητά του για εργασία και να υποστηρίξει την είσοδο ή την εξέλιξη σε ένα συγκεκριμένο πεδίο σταδιοδρομίας. Η μάθηση στο χώρο εργασίας επεκτείνεται στον εργασιακό χώρο μέσω της κατάρτισης κατά τη διάρκεια της εργασίας, του mentoring και άλλων υποστηρικτών μέσων για μια συνεχή δια βίου μάθηση και ανάπτυξη δεξιοτήτων.
Οι συμμετέχοντες στη μάθηση στο χώρο εργασίας πρέπει να έχουν ευκαιρίες να αναλαμβάνουν σχετικά σύνθετα και συναφή καθήκοντα (δηλ. εκείνα που είναι αντιπροσωπευτικά της δουλειάς σε μια συγκεκριμένη βιομηχανία, αντί των γενικών ρόλων υποστήριξης) ευθυγραμμισμένα με τους στόχους σταδιοδρομίας των συμμετεχόντων.
Η μάθηση στο χώρο εργασίας θα πρέπει να πραγματοποιείται σε περιβάλλον εργασίας που υποστηρίζει τη μάθηση παρέχοντας την κατάλληλη καθοδήγηση και εποπτεία. Οι συμμετέχοντες θα πρέπει να έχουν ευκαιρίες να συμμετέχουν στη μάθηση στο χώρο εργασίας για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο, προκειμένου να εξασφαλίσουν ότι έχουν την κατάλληλη ευκαιρία να εκτελούν σημαντικά καθήκοντα της εργασίας. Αυτά τα καθήκοντα είναι σημαντικά επειδή παρέχουν στους εκπαιδευόμενους ευκαιρίες να αναπτύξουν δεξιότητες και να αποκτήσουν εμπειρία σχετική με μια συγκεκριμένη βιομηχανία, καθιστώντας έτσι την είσοδο και την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους επιτυχή.
Ο ρόλος των μεντόρων για επιτυχημένη εκμάθηση στην εργασία
Το mentoring στο χώρο εργασίας έχει αναγνωριστεί ως μια σημαντική πτυχή της μάθησης στο χώρο εργασίας. Με τη δημιουργία σχέσεων με υπεύθυνους και ικανούς ενήλικες που μπορούν να παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη και να διευκολύνουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων, οι λιγότερο έμπειροι νέοι και ενήλικες είναι πιο πιθανό να γεφυρώσουν το χάσμα μεταξύ σχολείου και εργασίας. Το mentoring στο χώρο εργασίας απαιτεί μια δέσμευση εταιρικής σχέσης που περιλαμβάνει χρόνο, ενέργεια και πόρους από ειδικευμένους μέντορες και τους ίδιους τους καθοδηγούμενους. Όπως και σε άλλες προσπάθειες, το mentoring στο χώρο εργασίας απαιτεί προγραμματισμό, κατάρτιση, παρακολούθηση και αξιολόγηση, ώστε να διασφαλιστεί ότι τα άτομα που καθοδηγούνται θα έχουν επιτυχημένα αποτελέσματα.
Οι μέντορες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην προώθηση της μάθησης στο χώρο εργασίας και της ανάπτυξης δεξιοτήτων, βάσει των οποίων οι καθοδηγούμενοι/ες ενισχύουν την αποτελεσματικότητα και την παραγωγικότητα στην εργασία. Ο ρόλος των μεντόρων έχει αποκτήσει ζωτική σημασία για τη διευκόλυνση της εξατομικευμένης μάθησης και της ανάπτυξης δεξιοτήτων. Από την άλλη πλευρά, το mentoring μπορεί να βοηθήσει τους μέντορες να ενισχύσουν ή, στην πραγματικότητα, να διπλασιάσουν τις γνώσεις τους. Αυξάνει την αυτοεκτίμησή τους και τους δίνει μεγαλύτερη εργασιακή ικανοποίηση. Το mentoring έχει οφέλη για όλους.
Οι μέντορες μπορούν να είναι αποτελεσματικοί υποστηρικτές της εκμάθησης στο χώρο εργασίας, καθώς:
Δημιουργούν ένα εξατομικευμένο περιβάλλον εκμάθησης: Οι μέντορες μπορούν να δημιουργήσουν μια άτυπη κατάσταση, με την οποία οι καθοδηγούμενοι/ες μπορούν να αισθάνονται ελεύθεροι να τους προσεγγίσουν για προτάσεις. Μπορούν να κατανοήσουν τις μορφές μάθησης ενός μεμονωμένου ατόμου και τις προτιμήσεις των καθοδηγούμενων τους και να διαμορφώσουν τη διαδικασία εκμάθησης με τρόπου που να ταιριάζει σε αυτά τα στυλ. Έτσι, μπορούν να παρέχουν αποτελεσματική καθοδηγούμενη μάθηση με το καλύτερο δυνατό πλεονέκτημα για τους/ις καθοδηγούμενους/ες.
Διευκολύνουν τη μετάβασης από το σχολείο στο χώρο εργασίας: Ένας νεοπροσληφθείς υπάλληλος έρχεται έχοντας δεξιότητες αλλά στερείται εμπειρίας για την καλύτερη χρήση αυτών των δεξιοτήτων στο νέο περιβάλλον. Εδώ, οι μέντορες μπορούν να βοηθήσουν τους/ις καθοδηγούμενους/ες να μεταμορφώσουν αυτές τις δεξιότητες με έγκαιρη ανάλυση και καθοδήγηση ώστε να ανταποκριθούν στις ευθύνες τις εργασίας τους.
Παρέχουν συναισθηματική και επαγγελματική υποστήριξη: Οι μέντορες βοηθούν τους/ις καθοδηγούμενους/ες σε όλες τις καταστάσεις που προκύπτουν στο νέο εργασιακό περιβάλλον. Κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο για την ευημερία των καθοδηγούμενων. Βλέπουν πότε οι καθοδηγούμενοι/ες αισθάνονται άνετα και δίνουν τον καλύτερο τους εαυτό. Όταν οι καθοδηγούμενοι/ες είναι σίγουροι/ες ότι υπάρχει ένας πεπειραμένος συνάδελφος που τους φροντίζει, μπορούν να προσπαθήσουν με προσήλωση ώστε να αποκτήσουν τις εργασιακές δεξιότητες σε σύντομο χρονικό διάστημα.
Σχεδιάζουν, παρακολουθούν και αξιολογούν τη μάθησης του κάθε ατόμου: Όπως και σε κάθε άλλη παιδαγωγική διαδικασία, η εκμάθηση στο χώρο εργασίας απαιτεί επίσης προγραμματισμό, παρακολούθηση και αξιολόγηση της ατομικής προόδου ως προς τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Οι μέντορες παίζουν αυτό που οδηγεί στην τελειότητα.
Εμπνέουν και δημιουργούν νέες προκλήσεις στους/ις καθοδηγούμενους/ες: Οι μέντορες αποπνέουν μεγάλη γνώση του θέματος με το οποίο ασχολούνται. Έτσι, δεν φοβούνται να προκαλέσουν τους/ις καθοδηγούμενους/ες τους παίζοντας έναν ενεργό ρόλο. Συμπεριφέρονται και ενεργούν προς το καλύτερο συμφέρον των καθοδηγούμενων τους, επιδεικνύοντας έτσι τον σεβασμό τους.
Διδάσκουν πώς να μάθετε στην πράξη: Με την εμπειρία που αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια των χρόνων πρακτικής στον τομέα αυτό, οι μέντορες μπορούν να δώσουν χρήσιμες συμβουλές στους/ις καθοδηγούμενους/ες τους που τους δίνουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν διάφορες δύσκολες καταστάσεις στο χώρο εργασίας.