M2.05. Διατήρηση αρχείου και αναθεώρηση της διαδικασίας mentoring
2. Αρχές και μέθοδοι αξιολόγησης και ελέγχου της προόδου του/ης καθοδηγούμενου/ης
Η σωστά προγραμματισμένη και εκτελεσμένη διαδικασία καθοδήγησης προϋποθέτει συνεχή έλεγχο σε συνδυασμό με ανατροφοδότηση για τον/ην καθοδηγούμενο/η. Η αξιολόγηση της προόδου του/ης καθοδηγούμενου/ης θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις αρχές αξιολόγησης της εκπαίδευσης ενηλίκων. Επομένως, εάν η παρακίνηση των ενηλίκων για μάθηση (ενώ το mentoring είναι μια μορφή μάθησης, διαθέσιμο σε διάφορα στάδια της επαγγελματικής εξέλιξης) καθορίζεται από τους ακόλουθους παράγοντες:
- Επιτυχία (πίστη στην ικανότητα εκμάθησης νέων πραγμάτων και δεξιοτήτων)
- Θέληση (καθορισμός από κοινού της μορφής και του περιεχομένου των εκτελούμενων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων)
- Αξία (οφέλη από χρήση στην επαγγελματική και καθημερινή ζωή)
- Ευχαρίστηση (ικανοποίηση)
Η περιγραφή των μεθόδων αξιολόγησης και ελέγχου της προόδου του/ης καθοδηγούμενου/ης αξίζει να αναφερθεί σε αυτό το σχήμα.
Η επιτυχία συνίσταται στο συνδυασμό της αρχής της εξατομίκευσης και της επιβράβευσης.
Η αρχή της εξατομίκευσης αναφέρεται στους προτιμώμενους τρόπους μάθησης - κατά συνέπεια, η αξιολόγηση θα πρέπει να δίνει απάντηση στο ερώτημα κατά πόσο, στο πλαίσιο του mentoring, έχουν δοθεί στον/ην καθοδηγούμενο/η μέθοδοι μάθησης και εργαλεία προσαρμοσμένα στις ανάγκες του/ης, καθώς επίσης και η μέθοδος επικοινωνίας; Αυτή η αρχή είναι ευκολότερη να γίνεται σεβαστή στο ατομικό mentoring (ειδικά στο άτυπο), καθώς κάθε προτυποποίηση που σχετίζεται με το τυπικό mentoring συνεπάγεται μικρότερη εξατομίκευση.
Η επιβράβευση - που σχετίζεται με την ισότητα των εκπαιδευτικών ευκαιριών, είναι σημαντική, ιδιαίτερα αν στη διαδικασία mentoring συμμετέχουν άτομα από διάφορες ηλικίες, με διαφορετική εκπαιδευτική εμπειρία. Η αξιολόγηση θα πρέπει να καλύπτει τις ακόλουθες φάσεις: Κατά τη διαδικασία mentoring δίνει κάποιος τη δέουσα προσοχή στη διαφορετική εκπαιδευτική εμπειρία των συμμετεχόντων; Σε περίπτωση σημαντικής διαφοροποίησης είναι δυνατή η αμοιβαία μάθηση του ενός από τον άλλο;
Η βούληση είναι η συνύπαρξη μιας μορφής και ενός περιεχομένου εκτελούμενων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων. Με την παραδοχή ότι το mentoring είναι μια διαδικασία κατά την οποία ο ο/η καθοδηγούμενος/η καθορίζει στόχους που θέλει να επιτύχει. Ο μέντορας συνεισφέρει σε μια δημιουργική ανακάλυψη και ανάπτυξη των ικανοτήτων του/ης.
Οι ερωτήσεις που αξίζει να γίνουν ως μέρος της αξιολόγησης προόδου του/ης καθοδηγούμενου/ης περιλαμβάνουν:
- Ταιριάζει το mentoring με τις εκπαιδευτικές μου ανάγκες;
- Εάν πρόκειται για τυπικό mentoring στο οποίο η επιχείρηση καθορίζει τους κύριους στόχους, οι ατομικοί αναπτυξιακοί στόχοι μου συμβαδίζουν με αυτούς της επιχείρησης;
- Ποια είναι η σχέση μου με το μέντορα, είναι μια σχέση διμερούς συνεργασίας; Είναι οι εκπαιδευτικοί στόχοι και στόχοι μου ή διατυπώνονται εξ ολοκλήρου από τον μέντορα;
Αξία, δηλαδή οφέλη για χρήση στην επαγγελματική και καθημερινή ζωή
Εδώ, οι επαγγελματικές και πρακτικές γνώσεις και η εμπειρία των συμμετεχόντων στη διαδικασία αποτελούν το σημείο εκκίνησης. Το mentoring μπορεί να αφορά σε δεξιότητες που αποκτήθηκαν στο παρελθόν και μεταβιβάστηκαν από έμπειρους υπαλλήλους στους εκπαιδευόμενους (σχέση εκπαιδευτών-παικτών). Ο/Η καθοδηγούμενος/η αποκτά δεξιότητες αποτελεσματικής εργασίας σε συγκεκριμένο τομέα. Οι ερωτήσεις που αξίζει να γίνουν ως μέρος της αξιολόγησης προόδου του/ης καθοδηγούμενου/ης περιλαμβάνουν:
- Μπορώ να εφαρμόσω νέες δεξιότητες που αποκτήθηκαν κατά τη διαδικασία του mentoring στην καθημερινή εργασία και ποια μπορώ να εφαρμόσω;
- Η εμπειρία μου αποτελεί τη βάση για να τη μοιραστώ με άλλους;
Ευχαρίστηση - αμοιβαίος σεβασμός και αρχή της ενσωμάτωσης.
Στο mentoring, η εμπιστοσύνη και ο σεβασμός στον εαυτό του/ης, καθώς και η δημιουργία στόχων και δραστηριοτήτων που θα επιτρέψουν την επίτευξη τους είναι ζωτικής σημασίας. Ο ρεαλιστικός καθορισμός στόχων και η σωστή τοποθέτησή τους εγγυάται ικανοποίηση από την πρόοδο της μάθησης (θετική ικανοποίηση που συνίσταται στην επίτευξη μικρών επιτυχιών). Το mentoring, ειδικά για νέους υπαλλήλους, είναι επίσης ένας τύπος κοινωνικοποίησης (ο οποίος βασίζεται στην αρχή της ενσωμάτωσης), τη γνωριμία με μια ομάδα και μιας ομάδας με κάποιον που εργάζεται. Αυτή η αρχή μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη στις διεθνείς εταιρείες, όπου μια πτυχή της γνωριμίας και της κατανόησης των πολιτιστικών διαφορών συχνά αποτελεί στοιχείο mentoring. Οι ερωτήσεις που αξίζει να γίνουν ως μέρος της αξιολόγησης προόδου του/ης καθοδηγούμενου/ης περιλαμβάνουν:
- Είναι η σχέση μεταξύ του/ης καθοδηγούμενου/ης και του μέντορα βασισμένη στο σεβασμό;
- Κατακτώ μικρές επιτυχίες σε όλη τη διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας (πραγματοποιώ δραστηριότητες που με φέρνουν πιο κοντά στην επίτευξη των υποτιθέμενων στόχων);
- Η διαδικασία mentoring επηρεάζει την καλύτερη αποδοχή από τους συναδέλφους, την ένταξη στην ομάδα;